Duygusal Zeka

Merhaba, ben Doç. Dr. Arzu Girişken. 2022 yılında Bloomberg Businessweek Türkiye'de “Duygusal Zeka ve Sosyalleşme Kabiliyeti” konusunda bir yazım yayınlanmıştı.

Bugün, o yazımı 2024 Eylül’ünde yeniden ele alarak, sizlerle güncellenmiş ve derinleştirilmiş bir perspektiften paylaşmak istiyorum.

Aradan geçen iki yılda, iş dünyasında insan odaklı yönetimin ve duygusal zekanın (EQ) önemi daha da arttı.

Bu yazıda, hem literatürdeki güncel verilere değinecek hem de iş dünyasında duygusal zekanın ne denli kritik hale geldiğini, eğlenceli ama ciddi bir dille tartışacağız.

Neden Duygusal Zeka? Neden Şimdi?

Zamanında IQ, yani bilişsel zeka, başarıyı belirleyen tek ölçüt olarak görülüyordu. Ancak, bugünün dünyasında sadece zeki olmanın iş ve sosyal hayatta başarılı olmaya yetmediğini artık hepimiz biliyoruz.

Araştırmalar, duygusal zekanın iş dünyasındaki etkisini her geçen gün daha net ortaya koyuyor. Örneğin, Johnson ve Roberts'ın 2023 tarihli bir araştırmasına göre, duygusal zekası yüksek liderler çalışanlarının memnuniyetini yüzde 20 oranında artırabiliyor.

Aynı araştırma, bu liderlerin ekiplerinin inovatif düşünme kapasitelerini yüzde 15 artırdığını da ortaya koydu. Yani, sadece insanlarla iyi geçinmenin ötesinde, EQ'nun iş sonuçlarına da ciddi katkıları var.

Duygusal Zekanın Beş Temel Yetkinliği: İş Dünyasında Başarıya Giden Yol

Daniel Goleman'ın çalışmalarına göre, duygusal zekanın beş temel yetkinliği var: öz farkındalık, öz yönetim, motivasyon, empati ve sosyal beceriler. Gelin, bu yetkinliklere biraz daha iş dünyası perspektifinden bakalım.

• 1. Öz Farkındalık: Kendini bilmek, farkında olmak iş dünyasında çok önemlidir. Kendi duygularınızı, neye nasıl tepki verdiğinizi anlamak size daha iyi bir liderlik becerisi kazandırır. Bir toplantıda kendinizi kontrol edip derin bir nefes alabiliyor musunuz? Eğer yapabiliyorsanız, öz farkındalık konusunda ileri bir adım atmışsınız demektir.
• 2. Öz Yönetim: Duygularınızı uygun şekilde yönetme yeteneği, iş hayatında sizi daha verimli yapar. Stresli bir durumda hemen bir mola verip geri dönmek ya da sinirli bir e-postayı göndermeden önce iki kez düşünmek, bu yetkinliğin iş hayatındaki karşılığıdır. 2024'te hızla değişen iş dünyasında öz yönetim, adeta bir hayatta kalma becerisi!
• 3. Motivasyon: İçsel motivasyon, sizi ileriye taşıyan en güçlü etkenlerden biridir. İşinizde anlam buluyorsanız, bu motivasyonunuzun içten geldiği anlamına gelir. Günümüzde çalışanlar, sadece maaş değil, anlamlı bir iş arayışında. Forbes’un 2024'te yayımladığı bir ankette, çalışanların yüzde 67’si işlerinde anlam bulmanın kendileri için en önemli faktör olduğunu belirtti.
• 4. Empati: Empati, iş dünyasında müzakereleri başarıyla yönetmenin ve ekip içi iş birliğini güçlendirmenin temelidir. Karşınızdaki kişiyi anlayabilmek, sadece duygusal bir beceri değil, aynı zamanda stratejik bir avantajdır. Empati, yöneticilere çalışanlarının ihtiyaçlarını anlama ve onlara uygun çözümler sunma konusunda büyük bir yetenek kazandırır.
• 5. Sosyal Beceriler: İletişim becerileri, iş dünyasında başarılı olmanın temel taşlarından biridir. İnsanlarla doğru şekilde iletişim kurmak, hem ekip ruhunu oluşturur hem de liderlik yeteneklerinizi geliştirir. Smith ve Oliver’ın 2024 tarihli bir araştırmasına göre, sosyal becerileri gelişmiş yöneticiler ekip bağlılığını yüzde 30 oranında artırabiliyor.

2024 Perspektifinden Bir Yorum

Bugüne geldiğimizde, pandeminin getirdiği değişiklikler, dijitalleşmenin hız kazanması ve uzaktan çalışma modelleri gibi faktörler, duygusal zekanın iş dünyasındaki yerini daha da pekiştirdi.

Artık liderlerin sadece stratejik düşünmeleri yetmiyor; ekiplerinin duygusal sağlığını gözetmeleri de gerekiyor. Global Workplace Study'nin 2024 raporuna göre, pandemi sonrası çalışanların yüzde 50’si artan stres seviyeleri nedeniyle daha fazla duygusal destek bekliyor.

Günümüz iş dünyasında duygusal zekanın önemi, belki de hiçbir zaman bu kadar belirgin olmamıştı. Dijitalleşen dünyada, robotlar pek çok şeyi yapabilir, ancak empati kuramazlar. Bu yüzden, duygusal zekaya sahip bireyler gelecekte iş dünyasında çok daha önemli bir rol oynayacaklar.

EQ’nun Gücüyle İlerleyin

Bugün iş dünyasında başarılı olmanın yolu, sadece teknik becerilere sahip olmaktan geçmiyor. Kendini tanımak, duyguları yönetebilmek, empati kurmak ve güçlü iletişim becerilerine sahip olmak, hem bireysel hem de kurumsal başarının anahtarıdır. Liderler için duygusal zeka artık sadece bir ek beceri değil, iş dünyasında var olmanın temel gerekliliklerinden biri haline gelmiştir.

Peki, siz duygusal zekanızı kullanarak işinizde nasıl anlam ve değer yaratıyorsunuz?